Voetverzorging bij Diabetes Mellitus
Waarom is de verzorging van de voeten van de diabetische patiënt zo belangrijk?
De voet is de laatste jaren een steeds belangrijker item geworden in de behandeling van de diabetes mellitus (DM) patiënt. Bij een diabetes patiënt kunnen een aantal complicaties optreden. De belangrijkste complicaties zijn: problemen met de ogen, nieren, hart- en bloedvaten en de voeten.
Wat gebeurt er met de voeten?
De problemen aan de voeten zijn eigenlijk het gevolg van twee afwijkende systemen in het lichaam. Bij langdurige DM of bij slecht ingestelde DM hebben de bloedvaten en de zenuwen veel te lijden. Hierdoor kunnen de volgende aandoeningen ontstaan. Angiopathie (problemen met bloedvaten) of Neuropathie (aantasting van de zenuwbanen) Angiopathie wil zeggen dat de doorbloeding in de bloedvaten van de benen en voeten minder wordt. De bloedvaten hebben als functie het aan en afvoeren van zuurstofrijk en arm bloed. Als de doorbloeding minder is, is de aanvoer van zuurstofrijk bloed dus minder! Dit is heel belangrijk voor de voeten, wanneer er bijvoorbeeld een wondje aan de voeten is, zal dit niet goed genezen!! Een verminderde doorbloeding is vaak te herkennen aan: Verminderde onderbeen beharing, koude voeten, wit verkleuring van de benen en daardoor slechter genezen van wondjes. Neuropathie wil zeggen dat het gevoel in de voeten en benen minder wordt. De zenuwen in voeten en benen hebben verschillende functies. Ze geven het oppervlakkige gevoel en het diepere gevoel in de voeten door aan de hersenen. Dit oppervlakkige gevoel is nodig om bijvoorbeeld een steentje in de schoen te kunnen voelen. Het diepere gevoel is nodig om bijvoorbeeld het hoogte verschil van een stoeprandje te kunnen voelen. De zenuwen regelen ook de vochthuishouding in de voeten, de transpiratie. Benen kunnen droger worden en een glanzend karakter krijgen.
De combinatie
Deze verschijnselen komen lang niet bij alle DM patiënten voor. Vooral de diabeten met een verhoogde of sterk wisselende bloedglucosewaarden en patiënten die al een lange tijd Diabetes Mellitus hebben zijn hier vooral de risicogroepen. Dat wil niet zeggen dat mensen die sinds korte tijd diabetes hebben niet voorzichtig moeten zijn. De combinatie vaatlijden en zenuwlijden is dus het grote probleem.
Voor elke diabetes patiënt is het belangrijk om op de volgende punten te letten:
- Dagelijks de voeten inspecteren, ook aan de onderzijde van de voet (eventueel met behulp van een handspiegel of huisgenoot)
- Dagelijks de voeten wassen met lauw water
- De voeten goed afdrogen, ook tussen de tenen, en insmeren met baby-olie
- NOOIT voetbaden nemen indien de huid kapot is, of indien er sprake is van voetschimmel en/of eczeem
- NOOIT op blote voeten lopen
- Nagels recht afknippen
- Wollen of katoenen sokken dragen, zonder naden over de tenen
- Panty’s binnenste- buiten dragen, zodat de naden niet in de voet drukken
- Hulp inroepen van een professional ( = podotherapeut of pedicure met diabetes aantekening of medisch pedicure), indien de voetverzorging niet meer zelf gedaan kan worden
- Jaarlijks de voeten laten screenen op risicofactoren